در علم دندانپزشکی انواع مختلفی از ترمیم و بازسازی تاج برای دندانی که در اثر پوسیدگی یا جراحت آسیب دیده است، وجود دارد. روکش دندان، کامپوزیت و پرکردن تعدادی از این شیوه های بازسازی دندان هستند. دندانپزشکان تمام تلاش خود را میکنند که متناسب با میزان مشکل دندان، تا جای ممکن ساختار سالم دندان را کم یا حذف نکنند.
از انواع ترمیم هایی که در آنها بافت سالم دندان تا جای امکان حفظ می شود می توان به اینلی و آنلی دندان اشاره کرد. در مقاله پیش رو اینلی و آنلی دندان را مورد بررسی قرار داده ایم.
آنلی چیست؟ تفاوت و شباهت آنلی با اینلی چیست؟
آنلی (onlay) یکی از انواع ترمیم دندان است که قسمت وسیعی از سطح دندان را پوشش می دهد. و به دلیل همین پوشش وسیع به آن قالب تکه ای یا روکش آنلی تکه ای هم می گویند. اینلی (inlay) هم نوعی از ترمیم دندان است با این تفاوت که اینلی سطح مرکزی دندان را ترمیم می کند ولی آنلی سطح بزرگتری را میپوشاند.
این دو نوع ترمیم در واقع مشابه یکدیگر هستند و صرفا در میزان پوشانندگی با هم تفاوت دارند. هر دو قبل از اینکه روی دندان چسبانده شوند در لابراتوار ساخته می شوند و به همین دلیل در دسته ترمیم های غیر مستقیم قرار میگیرند. در هر دو نوع ترمیم ساختار سالم دندان تا جای ممکن حفظ می شود که باعث افزایش طول عمر دندان میشود. از طرف دیگر آنلی روی کاسپ دندان قرار میگیرد، در حالی که اینلی در فضای بین کاسپ قرار میگیرد. هر دو معمولا برای دندان های عقب کاربرد دارند.
انواع آنلی دندان
آنلی و اینلی میتوانند از پرسلین، کامپوزیت، رزین یا طلا تهیه شود. اما معمولا از همان جنس لمینت دندان هستند. از انواع آنلی و اینلی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تمام سرامیکی
- بییس IPS و پوشش سرامیکی
- بیس لیتیم دی سیلیکات و پوشش سرامیکی
- بیس زیرکونیا و پوشش سرامیکی
- تمام زیرکونیا از جنس زیرکونیای های ترنسلوسنت
- آنلی از جنس کامپوزیت
کاربرد آنلی دندان چیست؟
گفتیم که برای ترمیم دندان شیوه های متفاوتی وجود دارد. اما در چه زمانی دندانپزشک تصمیم میگیرد که از آنلی دندان استفاده کند؟
- زمانی که آسیب دندان آنقدر جدی نباشد که نیاز به روکش باشد و از طرفی دندانپزشک نتواند از پر کردن یا اینلی استفاده کند.
- زمانی که جنس دندان به گونه ای باشد که با پر کردن امکان ترک خوردن دندان وجود داشته باشد.
- در زمان هایی که دندانپرشک بخواهد بافت و ساختار سالم دندان ها را حفظ کند.
- زمانی که پرکردگی قدیمی دندان نیاز به تعویض داشته باشد، از اینلی و آنلی برای ترمیم آن استفاده می شود.
- برای برطرف کردن رنگ بد تاج دندان
- برای بازسازی کردن تاج دندان عصب کشی شده
مراحل انجام آنلی
مراحل ساخت آنلی دندان مانند ساخت لمینت سرامیکی است، معمولا در طی ۲ جلسه انجام میشود و فاصله بین این دو جلسه معمولا یک هفته طول می کشد.
جلسه اول شامل این موارد است: بی حس کردن موضعی دندان و استفاده از رابردم دندانپزشکی، برداشتن بافت پوسیده و آسیب دیده دندان، تهیه قالب از دندان و یا تهیه اسکن دیجیتال برای ارسال به لابراتوار برای ساخت اینلی یا آنلی و گذاشتن آنلی موقت روی دندان.
جلسه دوم شامل این موارد است: برداشتن آنلی موقت، تمیز کردن دندان و گذاشتن آنلی ساخته شده در لابراتوار و پولیش کردن دندان.
مراقبت های پس از آنلی موقت
زمانی که دندانپزشک در مرحله اول برای شما آنلی موقت می گذارد، تا زمان رسیدن مرحله دوم و مراجعه مجدد به دندانپزشک برای گذاشتن آنلی دايم باید این موارد را رعایت کنید:
از دهانشویه ی ضدعفونی کننده مخصوص دهان استفاده کنید. و دندان های خود را به آرامی مسواک بزنید.
هنگام کشیدن نخ دندان مراقب باشید که با کشیدن نخ باعث کنده شدن آنلی موقت نشوید. از خوردن و آشامیدن خوراکی های خیلی سرد یا خیلی گرم، یا خوراکی های سفت و چسبنده خودداری کنید.
اگر با تمام این مراقبت ها آنلی دندان شما کنده و یا دچار آسیب شد، حتما به دندانپزشک مراجعه نمایید.
تفاوت اینلی و آنلی با پر کردن معمولی در چیست؟
در پر کردن معمولی دندانپزشک مواد را مستقیما وارد دندان می کند اما اینلی و آنلی ابتدا در لابراتوار بر اساس قالب تهیه شده از دندان بیمار ساخته میشوند و بعد در جای خالی دندان ها چسبانده می شوند. اینلی و آنلی از پر کردن معمولی محکم تر و در برابر پوسیدگی ماندگارتر هستند. ظاهر اینلی و آنلی نسبت به پر کردن معمولی بسیار زیباتر و طبیعی تر است. جنس و نحوه قرار دادن اینلی و آنلی مانع از تشکیل پلاک دندان میشوند.
مزایای اینلی و آنلی
- از درمان های ترمیمی دیگر زیباتر و طبیعی تر هستند(حتی نسبت به کامپوزیت).
- کمترین تراشکاری بافت سالم دندان را به همراه دارند.
- بدرنگ و دچار لکه نمیشوند.
- با لثه ها سازگارند و باعث بیماری و عفونت لثه نمیشوند
معایب اینلی و آنلی
- مراحل بیشتر و زمان بیشتری نسبت به پر کردن معمولی یا حتی کامپوزیت دارند.
- قیمت بالاتری دارند.
- اگر مینای دندان از قبل تخریب شده باشد، امکان فرسایش مینای دندان در اینلی و آنلی وجود دارد.
- در صورتی که اینلی و آنلی درست روی دندان قرار نگرفته باشند، امکان کنده شدن آنها در اثر جویدن غذای سفت وجود دارد.
سخن پایانی
حتما با خواندن این مقاله متوجه شده اید که انتخاب ترمیم مناسب برای
دندان پوسیده کاملا به تشخیص و ویزیت توسط یک دندانپزشک متخصص و ماهر بستگی دارد. متخصص دندانپزشک با توجه به شرایط دندان تشخیص میدهد که درمان مناسب برای دندان شما پر کردن، روکش، اینلی و یا آنلی است. درست است که هر کدام از درمان هایی که نام بردیم مزایای خاص خودش را دارد، اما انتخاب نادرست درمان برای دندان شما میتواند باعث صدمات جبران ناپذیری به دندان شما شود. به همین دلیل انتخاب دندانپزشک با تجربه و متخصص که به خوبی دندان های شما را معاینه کند، از درجه بالایی از اهمیت برخوردار است.
